本研究以泰國清邁地區的雲南無國籍華人為對象，透過瞭解無國籍人士的生活經驗，討論他們在泰國社會中所遇到的困境，並闡述無國籍人士與泰國的社會關係。無國籍的議題在學術上值得關注，造成無國籍現象的原因，各國不同。定居在泰國清邁的雲南華人，是因國共內戰而輾轉到泰國的國民黨軍隊、眷屬及一般居民，隨著時間推進，他們成了孤軍後裔。他們居住在困苦環境，也缺乏教育資源的山村裡，因為沒有國籍身分，阻礙著學子求學之路，自中學畢業者屈指可數，更遑論謀得一份工作，許多人尚未畢業便外出打工，這都是在難民村中雲南華人因無國籍所造成的處境，他們對人生的未來感到徬徨。
透過筆者的親身經歷，本研究從雲南無國籍華人對國籍的觀點、展望、情緒和感受，探討在清邁難民村雲南華人在無國籍狀態下所造成的社會現象，以及他們與社會關係情況。
本研究發現，按照當前泰國政府的國籍政策，在歷年來的泰國國籍法中，透過屬地主義取得泰籍是基本判定標準，但當移民人口眾多威脅到國家安全情況下，國籍法出現變化，例如為了因應因中南半島戰爭而逃至泰國的移民問題，在1972年臨時頒布革命委員會宣言第337號 (Declaration of the Revolutionary Council No.337) ，規定父母親原不具泰籍者之子女，即使其子女在泰國出生，其泰籍可能會被剝奪。雖然該政策形式上已被取消，但面對持續入境的移民，政府仍保持過去的心態，造成移民與其在泰國出生的子女無法順利取得國籍，或是國籍政策的反覆，承辦人員的處理效率不彰，均造成無國籍現象持續在泰國社會存在的原因。按照泰國國籍法對國籍取得的限制走向開放的情況下，無國籍問題是可以在短時間內解決到一定的程度，拖延未決的原因，根據筆者的調查結果，原因有四：一是承辦人員不具相關法律知識、忽略與處理效率慢；二是無國籍人士不瞭解申請程序、提供不正確的個人資料、未獲得相關資訊；三是1965年泰國國籍法的問題及改變，並導致無國籍人士在泰國的增加；四因泰國政治不穩定而造成政策更迭。因此，使雲南無國籍華人無論在工作、受教、就醫、人身自由與財產權方面，都受到障礙，這使他們懷疑自己在泰國社會中存在的價值。

In this study, the stateless Yunnan Chinese in Chiang Mai, Thailand were adopted as participants. Through the living experiences of these stateless individuals, the plights they faced in Thai society were explored. In addition, the social relationship between these stateless individuals and Thailand was expounded. Statelessness is an issue of academic concern, and the reasons causing statelessness vary from country to country. The Yunnan Chinese that live in Chiang Mai, Thailand used to be Kuomintang soldiers, dependents, and commoners that moved to Thailand because of the civil war. As time went by, they became descendants of KMT soldiers. They lived in constant dread of poverty in mountain villages that lacked educational resources. Their statelessness impeded them from seeking education that only a handful managed to graduate from high school, let alone getting a job. Many people worked part time without graduating, the result of the statelessness of Yunnan Chinese living in refugee villages who felt anxious about their future.
Through the author's personal experience, the social phenomena as well as the relationship between they and the society caused by the statelessness of Yunnan Chinese living in refugee villages in Chiang Mai were explored from the perspectives, prospects, sentiments, and feelings of the statelessness Yunnan Chinese.
It was found that according to the Thai government's nationality policy (attitude towards statelessness) and the Nationality Act implemented in Thailand over the years, naturalization to Thai citizenship within the territorial jurisdiction is the basic criterion. However, when the growing immigrant population posed a threat to national security, modifications were made to the National Act. For example, in response to the problem of immigration arising from the people that fled to Thailand after the outbreak of the Indochina War, in 1972, the Declaration of the Revolutionary Council No. 337 was promulgated. The provisions stipulate that parents of children without Thai citizenship may be deprived of their Thai citizenship status even if their children were born in Thailand. Although the policy has been officially cancelled, the governments' attitude towards immigrants that continue to enter the country remains the same as before. This resulted in denied granting of citizenship to immigrants and children born in Thailand. Additionally, the policy mess and the undertakers' operational inefficiency have contributed to the phenomenon of statelessness that continues to exist in Thai society to this day. As Thailand's National Act has gradually lifted the restrictions on naturalization, to some extent, it may be the solution for statelessness within a short time span. As for reasons contributing delays and the pending issues, based on the author's investigation findings, there are four reasons: 1. The undertaker lacks related legal knowledge, overlooks matters, and is inefficient in handling; 2. Stateless individuals are unfamiliar with the application procedures, supply incorrect personal data, or fail to receive relevant information. 3. In 1965 due to Thailand new nationality policy, the number of stateless person is increasing. 4. The unstable political situation in Thailand provoked more people to become stateless. Hence, the statelessness Yunnan Chinese suffered setbacks in many aspects, such as work, education, medical treatment, personal liberty, and property rights, all of which make them doubt the value of their existence in Thai society.

參考資料
一、 專書
1) Anthony Giddens, Richard P.Appelbaum and Mitchell Duneier. (2007). Introduction to Sociology.New York: W. W.Norton.
2) Bertil Lintner. (1994). Burma in Revolt: Opium and Insurgency since 1948. Colorado: Westview Press.
3) Everett S, Lee. (1966). A Theory of Migration. University of Pennsylvania: Population Association of America.
4) Coughlin, Richard. (1960). Double Identity: The Chinese in Modern Thailand. Hong Kong: Hong Kong University Press.
5) Fredrik Barth. (1969). Ethnic Group and Boundaries.Boston: Little Brown and Company.
6) Fred W. Riggs. (1996). Thailand: The Modernization of a Bureaucratic Polity. Honolulu: East -West Center Press.
7) Geertz Clifford. (1963).The Integrative Revolution: Primordial Sentiments and Civil Politics in the New States.New York: Free Press.
8) George William Skinner. (1957). Chinese Society in Thailand: An Analytical History. New York: Cornell University Press.
9) George William Skinner. (1958). Leadership and Power in the Chinese Community of Thailand. New York: Cornell University Press.
10) Hill, Ann Maxwell. (1998). Merchants and Migrants: Ethnicity and Trade among Yunnanese Chinese in Southeast Asia.New Haven: Yale University Southeast Asia studies Press.
11) Landon, Kenneth Perry. (1973). The Chinese in Thailand.New York: Russell& Russell Press.
12) Leonard Broom, Philip Selznick. (1973). Sociology, New York: Harper & Row Press.
13) McCoy, Alfred W. (1989). ThePolitic of Herion in Southeast Asia.Kuala Lumpur: Oxford University Press.
14) McCoy, Alfred W. (1992). War on Drugs: Studies in the Failure of U.S. Narcotics Policy.Colorado: WestviewPress.
15) Milton M, Gordon. (1964). Assimilation in American Life. New York: Oxford University Press.
16) Oscar Handlin. (1951). The Uprooted. Boston: Little Brown and company.
17) Peter L. Berger and Thomas Luckmann. (1967). The Social Construction of Reality: The Treatise in the Sociology of Knowledge. New York: Anchor Books, p173.
18) Richard Jenkins. (2004). Social Identity.New York: Routledge Press.
19) Walker, Anthony R., (Ed). (1982). Studies of Ethnic Minority Peoples. Singapore: Board of Editors, Contributions to South East Asian Ethnography.
20) Wasserman, S. and Faust, K. (1994). Social Network Analysis: Methods and Applications. Cambridge: Cambridge University Press.
21) Wayne A., Cornelius. (1975). Latin American Urban Research. New York: Harper & Row Publishers.
22) Wincik Charles. (1970). Dictionary of Anthropology. New York: Philosophical Library.
23) 王文科，2000，《質的教育研究法》。台北：師大書苑有限公司。
24) 王偉民，1993，《泰國華人面觀》。雲南：雲南大學出版社。
25) 丘宏達，1995，《現代國際法》。台北：三民書局。
26) 石磊，2012《守望金三角》。台北：旗林文化出版社。
27) 沈英名，1998，《泰國華僑概況》。台北：正中書局。
28) 肖雅餛，2009，《雲南少數民族傳統生態倫理思想及其現代審視》。北京：河北師範大學。
29) 李雙元、蔣新苗主編，1999，《現代國籍法》。長沙市：湖南人民出版社。
30) 卓元相，1993，《異域烽火 (上、下)》。台灣：躍昇出版社。
31) 周文欽，1996，《研究方法概論(第二版)》。蘆洲市：國立空中大學印行。
32) 柏楊，1982，《金三角、邊區、荒城》。台北：時報文化出版社。
33) 柏楊，2000，《異域》。台北：遠流出版社。
34) 柏楊策畫、汪詠黛執筆，2007，《重返異域》。台北：時報文化出版社。
35) 施堅雅著、Pannee Chatponlaluck 與其他譯，1986，《泰國華人社會：歷史的分析》。
Bangkok:Thaiwattanapanich Press。
36) 施堅雅著、許華譯，2010，《泰國華人社會：歷史的分析》。夏門：夏門大學出
版社。
37) 香港特別行政區政府勞工及福利局，2010，《消除對婦女一切形式歧視公約》。香港：政府物流服務署印。
38) 段穎，2012，《泰國北部的雲南人：族群形成、文化適應與歷史變遷》。北京：社會科學文獻出版社。
39) 徐仁修，1984，《金三角鴉片之旅》台北：皇冠出版社。
40) 泰北孤軍後裔著，1995，《孤軍後裔的吶喊》。台北：星光出版社。
41) 葉同主編，2001，《泰國風土人情錄》。曼谷：泰國大同社出版公司。
42) 程曉霞主編，1999，《國際法》。北京：中國人民大學出版社。
43) 覃怡輝，2009，《金三角國軍血淚史》。台北：聯經出版公司。
44) 張世瑛，2002，《不再流浪的孤軍(忠貞新村訪談錄)》。台北市：國史館。
45) 張宏文、邱文芳，1996，《實用人際關係學》。台北：商鼎文化出版社。
46) 張茂桂等，1996，《族群關係與國家認同》。台北：明田出版社。
47) 張春興，1997，《現代心理學》。台北：東華初版社。
48) 凱撒琳．拉穆著、思思譯，1982，《異域孤軍金三角》。台北：廣城出版社。
49) 楊保筠，1997，《中國文化在東南亞》。鄭州：大象出版社。
50) 楊國樞、文崇一，2000，《訪問調查法：社會及行為科學研究法下冊》。台北：臺灣東華出版社。
51) 楊國樞、文崇一、吳聰賢等，2012，《社會及行為科學研究法(上)》。台北：臺灣東華出版社。
52) 聯合國，2007，《世界人權宣言60周年記念版》。紐約：聯合國新聞部出版。
53) 龔承業，2007，《異域三千里：泰北廿載救助情》。台北：中華救助綜會出版社。
54) กมลรัตน์ หล้าสุวงษ์ (Kamonrat Lahsuwong).จิตวิทยาการศึกษาฉบับปรับปรุงใหม่ (Educational Psychology Revised). Bangkok: Srinakharinwirot University Prasarnmit, 1995.
55) กรมการปกครอง สำนักกิจการความมั่นคงภายใน (Department of Provincial Administration, Internal
Security Affairs Bureau).คู่มือปฏิบัติงานการกำหนดสถานะบุคคลแกชนกลุ่มน้อยการดำเนินการด้ านสัญชาติ และการดำเนินการด้านคนเข้าเมือง (Operational Manual Defining the Minority Status).Bangkok: Asa Raksa Dindaen Printing, 2008.
56) กรรชิง โชติกเสถียร (Kanching Chotikasathian). ชาวจีนในประเทศไทยหรือชนสองสัญชาติ (Chinese in
Thailand or Dual Nationality).Memorial for Royal Cremation Kanching Chotikasathian. Phranakorn: Thaikasem Printing, 1973.
57) กองทัพภาคที่ 3 หน่วยเฉพาะกิจ327 (Army Region3, Taskforce 327).ผู้อพยพทหารจีนคณะชาติ (Soldier
China Party Immigrants).Chiang Mai: Dararat Printing, 1987.
58) กองบัญชาการทหารสูงสุด (The Supreme Command Headquarters).ปัญหาชนกลุ่มน้อยในประเทศไทย
(Minorities Problems in Thailand).Bangkok: Department of military maps Printing, 1989.
59) กาญจนะ ประกาศวุฒิสาร (Karnjana Prakadwoothisarn).กองพล 93 ผู้อพยพอดีตทหารจีนคณะชาติบนดอยผาตั้ง (Divisional 93 at Doi Pha Tang).Chiang Mai: Siamrat Printing.1994.
60) กาญจนะ ประกาศวุฒิสาร (Kanchana PrakadWoothisarn).ดอยแม่สลองในอดีต:บ้านสันติคีรี เชียงใหม่(Doi
Mae Salong in the Past: Chiang Mai Ban Santikhiri).Chiang Mai: Siamrut Printing, 1995.
61) กาญจนะ ประกาศวุฒิสาร (Kanchana PrakadWoothisarn).ทหารจีนคณะชาติ (ก๊กมินตั๋ง)ตกค้างภาคเหนือ ประเทศไทย (Soldier China Party (Kuomintang) Residual in Northern Thailand).Chiang Mai: Siam Printing, 2003.
62) กฤตยา อาชวนิจกุล และ พรสุข เกิดสว่าง (Krittaya Archavanitkul and Pornsuk Kerdsawang). สถานะของชาวเขาและชนกลุ่มน้อยในประเทศไทย (Status of Hill Tribes People and Minorities in Thailand). Nakhon Pathom: Institute for Population and Social Mahidol University Printing, 1997.
63) กฤตยา อาชวนิจกุล (Krittaya Archavanitkul).คนต่างด้าวในประเทศไทยคือใครบ้าง?มีจำนวนเท่าไร?และระบบ
ฐานข้อมูลแบบไหนคือคำตอบ? (Who is anAlien in Thailand? How Many? Which Database System is the Answer?).Nakhon Pathom: Institute for Population and Social Mahidol University Printing, 2004.
64) ขจัดภัย บุรุษพัฒน์ (Kajatphai Burusphat ).ปัญหาชนกลุ่มน้อยในประเทศไทย (Minorities Problem in
Thailand). Bangkok: Phraepittaya Printing, 1972.
65) ขจัดภัย บุรุษพัฒน์ (Kajatphai Burusphat ). ชนกลุ่มน้อยไทย (Minorities in Thailand). Bangkok:
Phraepittaya Printing, 1975.
66) ขจัดภัย บุรุษพัฒน์ (Khacadpai Burusphat).ชนกลุ่มน้อยในไทยกับความมั่นคงของชาติ (Minorities in
Thailand with National Security).Bangkok: Praepittaya Printing, 1993.
67) ชุมพร ปัจจุสานนท์ (Chumphon Patjusanon ).กฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดีบุคคล: สัญชาติ (Private
International Law: Nationality). Bangkok: Winyuchon Publisher, 2003.
68) ณัฐพล ขันธไชย (Nutthaphon Khanthchai ).แนวความคิดและทฤษฎีในการพัฒนาประเทศและการพัฒนาชนบท (Concepts and Theories in Developing Countries and Rural Development).Bangkok: Odeon Store, 1984.
69) ทวี ธีรวงศ์เสรี (Thawee Terawongseri). สถานภาพทางกฎหมายของชาวจีนในประเทศไทย (Legal Status of the Chinese in Thailand).Bangkok: Odeon Store, 1973.
70) ทวีป วรดิลก (Tawip Worradelok ).ประวัติศาสตร์จีน (Chinese History). Bangkok: Sukapapjai Publisher, 1999.
71) นรเศษรฐ พิสิทฐพันพร (Norased Pisittapanporn).สารานุกรมชาติพันธุ์ในประเทศไทย:จีนฮ่อ (Encyclopedia of Ethnic Groups in Thailand: Chin Ho). สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเพื่อการพัฒนาชนบท (Research Institute for Language and Culture for Rural Development).Mahidol University. Bangkok: Aekpimthai Printing, 2005.
72) พันธุ์ทิพย์ กาญจนะจิตรา สายสุนทร (Pantip Kanchana Saisunthorn).รวมบทบัญญัติแห่งกฎหมายไทยว่าด้วย
สัญชาติไทยของบุคคลธรรมดาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน (Total Thailand Statutory Provisions about Thai Nationality of Individual, Since Past to Present). Bangkok: Winyuchon Publisher, 2002.
73) พันธ์ทิพย์ กาญจนจิตรา สายสุนทร (Pantip Kanchana Saisunthorn ). คำอธิบายกฎหมายระหว่างประเทศ แผนกคดีบุคคล (Descriptions Private International Law). Bangkok: Faculty of Law Thammasat University Publisher, 2001.
74) พันธุ์ทิพย์ กาญจนะจิตรา สายสุนทร (Pantip Kanchana Saisunthorn). แนวคิดเรื่องคนไร้สัญชาติใน (Concept of Stateless People in Thailand). Bangkok: Sribooncomputer Printing, 2003.
75) ลิขิต ธีรเวคิน (Likhit Dhiravegin).ชนกลุ่มน้อยในประเทศไทย (Minorities in Thailand). Bangkok: Thammasart University Printing, 1978.
76) วิภาดา เปรมวุฒิ และวลัยพร ทาอ้าย (Wiphada Preamwut and Walaiporn Thaai). วัดฟ้าเวียงอินทร์: ถิ่นคนไต (Fah Wiang Inn Temple: Locality of Tai Yai).Bangkok: Ministry of Education Publisher, 2011.
77) ศุภกิจ วงศ์วิวัฒนนุกิจ (Supakit Wongwiwatnukul).พจนานุกรมศัพท์การวิจัยและสถิติ (Dictionary of
Research and Statistics).Bangkok: Chulalongkorn University Printing, 2007.
78) ศิริพันธ์ ถาวรทวิวงษ์ (Siripan Thawontawiwong). ประชากรศาสตร์ (Demography). Bangkok:
Ram kham Haeng University Publisher, 1990.
79) สุขสันต์ วิเวกเมธากร (Suksun Wiwekmethakorn). สงครามฝิ่น:บันทึกประวัติศาสตร์จีนก่อนสิ้นราชวงศ์ชิง
(Opium Wars: Historical Records China before the End of the Qing Dynasty). Bangkok: Tonaor Grammy Publisher, 1997.
80) สุชาดา ตันตสุรฤกษ์ (Suchada Tantasuraluik). โพยก๊วน:การส่งเงินกลับประเทศโดยชาวจีนโพ้นทะเลในประเทศไทย (Phoyguan: Sending Remittances by Overseas Chinese in Thailand.).Bangkok: Institute for Asian Studies Chulalongkorn University Printing, 1989.
81) สุชาดา ทวีสิทธิ์ และ สุรสม กฤษณะจูฑะ (Suchada Thawisit and Surasom kritsanachutha). ภาวะไร้สัญชาติ-ไร้รัฐชายแดนอีสานคนลาวอพยพ (Situation of Statelessness: Isan Border, Lao People Immigrants). Ubon Ratchathani: Institute for Social Research Greater Mekong Subregion Printing, 2012.
82) สุดา ภิรมย์แก้ว (Suda Piromkaew).การจัดระเบียบสังคม:มนุษย์กับสังคม (Social Order: Human and
Social).Bangkok: Thammasart University Press, 2001.
83) สุภางค์ จันทวานิช (Supang Chandawanich). การวิเคราะห์ข้อมูลในการวิจัยเชิงคุณภาพ (Analysis of Data in Qualitative Research).Bangkok: Chulalongkorn University Publisher, 2004.
84) สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอเจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัติวงศ์และสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมพระยาดำรงราชานุภาพ
(Narisara Nuvadtivongs and Damrong Rajanubhab).สาส์นสมเด็จ เล่ม6พ.ศ.2477 ต.ค-มี.ค (King Message Volume 6 A.D.2477 Aug-Mar).Bangkok: Kurusapa Business Organization Publisher, 1961.
85) หยุด แสงอุทัย (Yut Saeng uthai).คำอธิบายกฎหมายระหว่างประเทศแผนกคดีบุคคลว่าด้วยการขัดกันแห่งกฎหมาย กฎหมายสัญชาติ (Descriptions Private International Law: Nationality Act and Act on Conflict of Laws). Bangkok: Thammasart University Publisher, 1984.
86) อภิญญา เฟื่องฟูสกุล (Apinya Fuengfusakul ). อัตลักษณ์: การทบทวนทฤษฎีและกรอบแนวคิด (Identity : Review of Theory and Concept).Chiang Mai:Department of Sociology and Anthropolpgy Chiang Mai Printting, 2003.
87) อมรา พงศาพิชญ์ (Amara Pongsapich).ความหลากหลายทางวัฒนธรรม:กระบวนทัศน์และบทบาทในประชาสังคม (Cultural Diversity: Paradigms and the Role of Civil Society).Bangkok: Chulalongkorn University Publisher, 2000.
88) ______พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน (Royal Institute Dictionary), Bangkok:Nanmeebooks Publications, 1999.
二、 學位論文、研究報告
89) Alan Edward Guskin. (1968). Changing Identity: The Assimilation of Chinese in Thailand.Michigan: University of Michigan.
90) Chang Wen-Chin. (1999). Beyond the Military: The Complex Migration and Resettlement of the KMTYunnanese Chinese in Northern Thailand. Leuven: Katholieke Universiteit Leuven.
91) William Y, and Alain Y. (1982). Economic Systems and Ethnic Relations in Northern Thailand.Singapore: Contributions to Southeast Asian Ethnography.
92) 王定國，2007，《雲南反共救軍的探討 (1949─1954) 》，桃園：國立中央大學歷史研究所碩士論文。
93) 戎撫天，1975，《泰國華人同化問題研究》。台北：文化大學民族與華僑研究所碩士論文。
94) 李紅雲，2000，《滇人移居泰國、緬甸的原因及其經濟活動》。雲南：雲南師範大學歷史研究所碩士論文。
95) 陳文政，2010，《泰北中國「結」─ 從泰北華人學子的中國求學路談起》。台北：台
灣大學碩士論文。
96) 陳瑞珠，2013，《台灣客家族群的跨國認同與文化建構：以泰國台灣客家同鄉會為例》。桃園：國立中央大學客家社會文化研究所碩士論文。
97) 梁雙蓮，1984，《中央行政機關公務員組織認同之研究》。台北：台灣大學政治研究所博士論文。
98) 許麗鈴，2001，《泰北地區華文教育之研究--以清萊地區兩所學校為例》。台北：國立台北師範學院課程與教學研究所碩士論文。
99) 張雯勤，1999，《Beyond the Military: The Complex Migration and Resettlement of the KMT Yunnanese Chinese in Northern Thailand》。比利時：天主教魯汶大學博士論文。
100) 邊心宇，2014，《泰北美斯樂的軍事統治與華人村的建立 (1964-1982)》。台北：國立台灣師範大學歷史系碩士論文。
101) กฤษฎา พิณศรี, ชรินรัตน์ อิงพงษ์พันธ์ (Kritsada Phinsri and Charinrut Ingpongpan).การปรับตัวของคน ไทยเชื้อสายจีนภายใต้วัฒนธรรมเขมรสุรินทร์ (The Adaptation of Chinese - Thai Under Surin-Khmer Culture).สำนักคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติกระทรวงวัฒนธรรม (Office of the National Culture Commission, Ministry of Culture).2005.
102) ชรินรัตน์ อิงพงษ์พันธ์ (Charinrut Ingpongpan). การศึกษาประวัติความเป็นมาวิถีชีวิตและสัมพันธภาพของคนไทย เชื้อสายจีน:กรณีศึกษาสมาคมแซ่ตั้งสมาคมแซ่เตียและสมาคมแซ่อึ๊งในเขตเทศบาลเมืองจังหวัดสุรินทร์ (A Study of Historical Background, Life Style and Relationship of Chinese-Thai Races: A Case Study of Conference Surname Tang,Tiea and Und in Surindra Province).Master of Arts (Community Research and Development). Surindra: Surindra Rajabhat University, 2005.
103) นัฎฐา เพียรพาณิชยพร (Nuttha Painphanidchayaporn). ดอยแม่สลอง:วิถีชีวิตผู้คนและพัฒนาการของชุมชน (Doi Mae Salong: Lifestyle of the People and Development of the Community). กรณีศึกษาพัฒนาการเศรษฐกิจและการฟื้นฟูอนุรักษ์ตามโครงการปลูกป่าเฉลิมพระเกียรติ (Case Study of Economic Development and Conservation Reforestation Project Chalermprakiat), 2009.
104) ดารารัตน์ เมตตาริกานนท์ (Dararut Mettarikanon). ชาวจีนในอำเภอสองแห่งของจังหวัดยโสธร:การศึกษา เปรียบเทียบเฉพาะกรณี (The Chinese in the Second District of Yasothon: A Comparative Study). Faculty of Humanities and Social Sciences.Khon Kaen: Khon Kaen University, 1989.
105) ทัศนีย์ เกริกกุลธร (Tasanee Krirkkulthorn). การศึกษาการสนับสนุนทางสังคมและการปรับตัวของผู้สูงอายุ ในเขตเทศบาลเมืองสระบุรี (Study of Social Support and Adaptation of the Elderly in Moung Saraburi Municipal Area). Graduate School, Master of Sciences (Public Health Nursing).Bangkok: Mahidol University, 1993.
106) เทพย์ ธีรจันทรานนท์ (Thep Terajantranon).วิเคราะห์วิธีการและปัญหาของการควบคุมคนต่างด้าวในไทย (Analytical Methods and Problems of Alien Control in Thailand). Master of Arts (Political Science). Bangkok: Chulalongkorn University, 1998.
107) ธนูชัย ดีเทศน์ (Thanuchai Deeted). ชีวิตและความสัมพันธ์ของจีนฮ่อกับลีซอหมู่บ้านหัวแม่คำตำบลป่า-อำเภอแม่จัน
จังหวัดเชียงราย (Lives and Relationships of Chin Ho with Lisu in Chiang Rai Province). Graduate Diploma Program (Graduate Volunteer).Bangkok: Thammasart University, 1975.
108) ธมลวรรณ ตั้งวงษ์เจริญ (Thamolwan Tungwongcharoen). เอกลักษณ์ชาติพันธุ์คนไทยเชื้อสายจีนในชุมชน อ้อมใหญ่ (Ethnic Identity of Chinese-Thai in Omyai Community).Graduate School, Master of Arts (Anthropology).Bangkok: Chulalongkorn University, 1999.
109) ประทีป นทีทวีวัฒน์ (Prathip Nathithawiwat). นโยบายการแก้ไขปัญหาคนไร้สัญชาติ:ปัญหาในการนำนโยบาย ไปปฏิบัติ (Policy Towards Problems about Nationalityless: How to Effectively Bring Policy into Practice). Master of Sciences.Bangkok: Thammasart University, 2008.
110) ประสาน กำจรเมนุกุล (Prasan Kumchrnmenukun). ความสัมพันธ์ระหว่างประชาชนในเขตเทศบาลเมืองกาฬสินธุ์ ที่มีต่อคนไทยเชื้อสายจีน (The Relationship Between the People in the Municipality Kalasin with Chinese-Thai people).Master of Arts (Thai Studies).Mahasarakham: Srinakharinwirot University, 1994.
111) ปรีชา อ่องคำ (Preecha OngKham). ปัญหาในการเข้าสู่กระบวนการพิสูจน์สัญชาติของแรงงานไทใหญ่ในเขต อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ (Problem Hindering Tai Yai Migrants in Chiang Mai District Entering the National Verification Process). Master of Arts (Political Science). Chiang Mai: Chiang Mai University, 2011.
112) พจมาน นิตย์ใหม่ (Potjaman Nitmai ).รอยสัก:การสร้างอัตลักษณ์ที่ปรากฏบนเรือนร่างตน (Tattoo: Establishment Of Identity as Self-Identifying on the Body).Master of Arts (Media Arts and Design).Chiang Mai: Chiang Mai University, 2007.
113) พิศิษฎ์ คุณวโรตม์ (Pisit Khunwaroj). อัตลักษณ์และกระบวนการต่อสู้เพื่อชีวิตของผู้ติดเชื้อHIV (Identities and Struggle for Life of HIV-Infected People). Master of art (Sociology and Anthropology), Bangkok: Thammasat University, 2002.
114) พัชรินทร์ โตรักตระกูล (Patcharin Toraktrakon).ก๊กมินตั๋งผลัดถิ่นในประเทศไทยลมหายใจสุดท้ายที่ยังรอ วันกลับบ้าน (Exiled Kuomintang in Thailand: Waiting till Their Last Breath to Return Home). Bangkok: NSTDA Academy, 2011.
115) ภูวดล ทรงประเสริฐ (Phuwadol Songprasert). นโยบายของรัฐที่มีต่อชาวจีนในประเทศไทยพ.ศ.2475-2500 (The Thai Government's Policies towards the Chinese in Thailand A.D. 1932-1957). Master of Arts (Department of History).Bangkok: Chulalongkorn University, 1976.
116) รุจิรางค์ แอกทอง (Rujirang Agthong). การปรับตัวของผู้สูงอายุในเขตเทศบาลนครนครปฐมจังหวัดนครปฐม
(Adjustment of the Elderlies in Nakorn Pathom Municipality, Changwat Nakorn Pathom).Graduate School, Master of Arts (Community Psychology), Nakhon Pathom: Silpakorn University, 2006.
117) วัฒนา คุณประดิษฐ์ (Wattana Kunpradit). การผลิตซ้ำอุดมการณ์ของชาวจีนฮ่อในภาคเหนือของประเทศไทย
(Reproduction of Yunnannese Ideology in Northern Thailand).Graduate School, Master of Educations (Informal education), Chiang Mai: Chiang Mai University, 2000.
118) ศิริรัตน์ แอดสกุล (Sirirath Adsakul).การแต่งงานข้ามวัฒนธรรมของผู้หญิงชนบทในเขตจังหวัดอุดรธานี (The Cross Cultural Marriage of Rural Women in Udon Thani Province).Ph.D.of Philosophy. Bangkok: Ramkhamhaeng University, 2006.
119) สุทธินันท์ น้ำเพชร (Sutthinana Numpetch).ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยคัดสรรกับการปรับตัวของผู้สูงอายุภายหลัง
เกษียณอายุราชการในจังหวัดเพชรบุรี (The Relationship Between Selected Factors and Adjustment to Retirement of the Elderly in Petchaburi Province). Graduate School, Master of Sciences (Public Health Nursing), Bangkok: Mahidol University, 1999.
120) สมชาย อุ่นต๊ะ (Somchai Ounta).ความสำนึกในความเป็นคนไทยของจีนฮ่อรุ่นบุตรหลานที่ได้รับสัญชาติไทยแล้ว ในจังหวัดเชียงใหม่ (Consciousness of Being Thai Among the Younger Generations of the Kuomintand Chinese who have been Granted the Thai Nationality in Chiang Mai Province).Master of Arts (Political Science) Bangkok: Kasetsart University, 1999.
121) สุมน อยู่สิน (Sumon Yusin).พฤติกรรมการสื่อสารและการผสมกลมกลืนเข้ากับวัฒนธรรมไทย: ศึกษาเฉพาะชาวจีน ในเขตเทศบาลนครเชียงใหม่ (Communication Behavior and Assimilation into the Thailand Culture :A Case Study of Chinese People in Chiang Mai). Graduate School, Master of Arts.Bangkok: Chulalongkorn University, 1984.
122) สุรเสฏฐ รามสมภพ (Surasead Ramsomphop).ผู้อพยพจีนคณะชาติในภาคเหนือของประเทศไทย (Soldier China Party Immigrants in Northern Thailand).Individual Research Papers, Department of Strategic.Bangkok: National Defence College, 1975-1976.
123) สุริยา สมบูรณ์ (Suriya Somboon).กระบวนการแสวงหาข้อมูลข่าวสารในการขอมีสัญชาติไทยของชนกลุ่มน้อยในเขต
อำเภอแม่ฟ้าหลวงจังหวัดเชียงราย (Informa Iton-Seeking Process on Entitled to Thai Nationality of Minority People in Maefaluang District Chiang Rai Province). Graduate school, Master of Arts (Development Communication). Bangkok: Chulalongkorn University, 2005.
124) สำราญ สฤษดิ์ (Samran Sarit). ปัญหากฎหมายเกี่ยวกับสิทธิมนุษยชนของบุคคลบนพื้นที่สูง: ศึกษากรณีการ ได้สัญชาติไทย (Problems Related to the Human Right Issue of the Hill Tribe People: A Case Study on the Acquisition of Thai Nationality).Master of Laws. Bangkok: Ramkhamhaeng University, 2003.
125) อรวรรณ รอดสังวาลย์ (Aorrawan Rodsangwan). สิทธิในการมีสุขภาพอนามัยดีของคนไร้สัญชาติในประเทศไทย (The Rights in Good Health of Nationalityless Persons in Thailand).Master of Laws.Bangkok: Thammasart University, 2003.
126) อาทิตย์ วงศ์อาทิติกุล (Artit Wongathitikul). ชาวดอยไร้สัญชาติกับอัตลักษณ์ศึกษากรณีกลุ่มชาติพันธ์อาข่าหมู่บ้าน พญาไพรเล่ามาจังหวัดเชียงราย (Stateless Hill People and Identity:A Case Study of Akha Ethnic Group in Baan Phayaphri Laoma Village,Chiang Rai Province). Master of Arts (Sociology and Anthropology).Bangkok: Chulalongkorn University, 2006.
三、 期刊
127) Carey, Jane Perry Clark. (1946). Some Aspects of Statelessness since World War I. American Political Science Association, Volume 40, Issue 01.
128) OtisJ Duncan and Stanley Liberson (1959). Ethnic segregation and assimilation. American Journal of Sociology,64: 364-374.
129) Wang Liulan (2004). Transnational Migration and Community Formation AmongYunnanese Chinese in Northern Thailand. Journal of Asian and African Studies, 67: 211-260.
130) 王付兵，〈二戰後東南亞華僑華人認同的變化〉，南洋問題研究，2001年，第4期，55-95頁。
131) 王虎，〈東南亞華人的政治社會化：泰國和馬來西亞的對比分析〉。八桂僑刊，2007年，第2期，29-35頁。
132) 王築生，〈泰國北部的雲南人〉。華夏文地理，2001年，第1期，82 -87頁 。
133) 王賡武，〈移民地位的提升:既不是華僑，也不是華人〉。華僑華人歷史研究，1995年，第3期。
134) 何平，〈泰國北部的雲南人〉，哲學社會科學家，1996年，第4期，47-53頁。
135) 何平，〈移居泰國雲南人的過去和現在〉。西南邊疆民族研究，2000年，第1期，1-9頁。
136) 何平，〈移居東南亞的雲南人〉。雲南大學學報：社會科學版，2005年，第3期。
137) 李盈慧，〈1949 年以來中華民國的華僑教育政策〉。暨大學報，1997年，第1卷第1期，165-193頁。
138) 邵建平，〈淺論泰國境內的緬甸難民問題〉，東南亞研究，2011年，第6期，35-41頁。
139) 段立生，〈訪美斯洛─泰國北部的雲南人村〉。東南亞，1986年，第4期，62 -65頁。
140) 侯世傑、梁鎧麟，〈國際難民保護制度分析與對我國建制之建議〉。國家文館學院，2013年，飛訊165期。
141) 秦雯珍，〈探訪泰北國民黨殘軍聚居地〉。中文科技期刊資料庫，2008年，第2期，46-47頁。
142) 陳秀容，〈東南亞華人族群融入移入國主流社會的比較研究：以印尼與泰國作對比分析〉。地理研究，2001年，第20卷，第3期，354-362頁。
143) 陳俊、萬永林，〈近30年來有關雲南籍華僑華人研究述評〉。雲南師範大學學報，2008年，第40卷，第2期，85-88頁。
144) 陳皎眉，〈美好的人際關係〉。1995年，學生輔導，第36期，18-23頁。
145) 陳樹慶，〈從比較法角度分析國籍抵觸的解決〉。縱覽中國。2011年。
146) 覃怡輝，〈李彌將軍在滇緬邊區的事活動〉。中華史學會刊。2002 年 第 7期，75 -116頁 。
147) 游輝彩、許邱良，〈泰國北部美斯樂村華人的生活及經濟狀況調查分析〉。東南亞縱橫，2001年，第1期，49-52頁。
148) 黃素芳，〈泰國華僑華人研究的歷史與現狀〉。八桂僑刊，2007年，第3期，22-29頁。
149) 張雯勤，〈From War Refugees to Immigrants:The Case of the KMT Yunnanese Chinese in Northern Thailand〉。國際移民評論，2001年，第34卷，第4期，1086-1105頁。
150) 張雯勤，〈從難民到移的跨越─ 再論泰北前國民黨雲南人遷移模式的轉 變〉。海華與東南亞研究，2002 年，第2卷1期，47 -73頁 。
151) 張雯勤，〈Home away from Home: The Migrant Yunnanese in Northern Thailand〉，亞洲研究國際期刊，2006年，第3捲，第1期，49-76頁。
152) 張友忠，〈泰北難民村的宣教反思與建議〉。環球華人宣教學期刊，2005年，第2期。
153) 趙永勝，〈泰北山地民族文化的變遷與延續〉。東南亞南亞研究，2009年，第3期，80-94。
154) 董咸慶，〈中國古代雲南人移居泰北部的背景分析〉。思想戰線，1991年，第1期，82-87 頁。
155) 潘少紅，〈延續與提升：泰國華人社會地位的演變二戰後至20世紀90年代〉。東南學術，2003年，第2期，103-111頁。
156) 謝培屏，2007，〈戰後暹羅對華人的移民政策（1945-1949年）〉。國史館學術集刊，第13期。155-207頁。
157) 戴萬平，〈泰國對中國外交政策的演變:建構主義的觀點分析〉，台灣東南亞學刊，2011年，第8卷，第1期，65-100頁。
158) 邊子光，〈無國籍人對待之探討〉，警學叢刊，1984年，第15捲，第1期，101頁。
159) ปรีชา เจริญกิจขจร (Pricha Jareankitkaforn).การวิจัยเชิงคุณภาพ:การสัมภาษณ์เจาะลึก (Qualitative research: in-depth interviews).วารสารวิจัยบัณฑิตศึกษา (Journal Graduate Studies), 2012:5(2).
160) นิติ ภวัครพันธุ์ (Niti Pawakapan). บางครั้งเป็นคนไทยบางครั้งไม่ใช่: อัตลักษณ์แห่งตัวตนที่ผันแปรได้ (Sometime is Thai People, Sometime is not: Identity of Self can Change).รัฐศาสตร์สาร (Journal of Political Science), 1998:20(3).
161) โยชิกาว่า โทชิฮารุ (Yochikawa Tochiharu). วัฒนธรรมจีนที่มีต่อการก่อตัวของกรุงเทพฯในคริสตวรรษที่19 (Chinese Culture has on the Formation of Bangkok in the 19th century). วารสารธรรมศาสตร์ (Journal of Thammasat),1991:17(3).
162) สาวิตรี ทันภะสุต (Savitri Thunpasud). ความสัมพันธ์ระหว่างชุมชนชาวไทยจีนและตะวันตกในกรุงเทพ พ.ศ.2398-2453 (The Relations between Thai Communities Chaina And West in Bangkok A.D.1855-1910).วารสารอักษรศาสตร์ (Journal of Literature Arts Official), 1985:17(1), p78-100.

四、 網頁資料、報紙
163) 1954年土地法http://cri.disaster.go.th/law/dpmlaw/main/content.php?page=sub&category=45&id=311，閱讀日期 (2014/5/18)。
164) 1965年泰國國籍法
http://fad.moi.go.th/group3/g3_law2.htm，閱讀日期 (2014/5/21)。
165) 1979年汽車法
http://www.dlt.go.th/th/index.php，閱讀日期 (2014/5/18)。
166) 1979年交通法，
http://www.dlt.go.th/th/index.php，閱讀日期 (2014/5/18)。
167) 2002年國家衛生保險法
http://en.nationalhealth.or.th/，閱讀日期 (2014/5/21)。
168) 2008年外籍人士工作法
http://www.mol.go.th/anonymouse/law_labour/act_foreigner，閱讀日期 (2014/5/2)。
169) 329反毒青年運動會
https://th-th.facebook.com/permalink.php?story_fbid=573418039383910&id=504209726304742，閱讀日期(2013/10/12) 。
170) Department of Provincial Administration, the Bureau of Registration Administration
http://stat.dopa.go.th/xstat/popyear.html，閱讀日期 (2013/4/25) 。
171) Office of Soil Resources Servey and Research
http://oss101.ldd.go.th/web_thaisoilmap/th_reg_n.htm，閱讀日期 (2014/2/18) 。
172) Pat’s blog all about travelling
http://www.bloggang.com/mainblog.php?id=patblog&month=08-01-2009&group=2&gblog=44，閱讀日期 (2014/2/18) 。
173) Stateless watch for Research and Development Institute of Thailand
http://www.statelesswatch.org/，閱讀日期 (2013/4/25) 。
174) 中華救助總會泰北服務資訊交流專區
http://www.cares.org.tw/S_2450.asp，閱讀日期 (2013/11/29) 。
175) 社團法人中華人權協會
http://www.cahr.org.tw/lawdan_detail.php?nid=92，閱讀日期 (2013/12/5) 。
176) 香港兒童全利委員會http://www.childrenrights.org.hk/v2/web/index.php?page=02uncrc01&lang=tc，閱讀日期 (2013/12/6) 。
177) 泰國教育部
http://www.obec.go.th/，閱讀日期 (2014/5/25)。
178) 泰緬地區華裔難民權益促進
http://thebesthouse.h.bmwedu.com/，閱讀日期 (2013/4/15) 。
179) 海晗《中文百科在線》
http://www.zwbk.org/MyLemmaShow.aspx?zh=zh-tw&lid=1152#6，閱讀日期 (2014/3/22) 。
180) 勞工局 (Office Of Foreign Workers Administration) http://wp.doe.go.th/wp/index.php/2013-07-25-03-45-44/2013-07-25-08-01-56/2013-07-25-08-15-26，閱讀日期 (2014/5/21) 。
181) 慈濟人文志業中心
http://www.newdaai.tv/culture/，閱讀日期 (2013/4/18) 。
182) 維基百科網站 《國籍》
http://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9C%8B%E7%B1%8D，閱讀日期 (2013/10/12) 。
183) 臺灣世界青年志工協會
http://www.twyva.org.tw/index.php，閱讀日期 (2013/4/25) 。
184) 關懷海外醫療支援
http://www.mmh.org.tw/imsc/oms_ct/thailand.htm，閱讀日期 (2013/4/18) 。
185) 聯合國人權事務
http://www.un.org/chinese/hr/issue/ccpr.htm，閱讀日期 (2013/12/5) 。
186) 難民地位公約
https://www.unhcr.or.th/th/refugee/convention， 閱讀日期 (2013/12/5) 。
187) กฎหมายดอทคอม(kodmhaidotcom)
http://www.kodmhai.com/m4/m4-19/H51/M7-12.html，閱讀日期 (2013/11/29) 。
188) ฉลาดชาย รมิตานนท์ (Shalardchai Ramitanon). อัตลักษณ์วัฒนธรรมและการเปลี่ยนแปลง(Identity, Culture
And Change). http://www.soc.cmu.ac.th/~wsc/data/Identity28_3_05.pdf，閱讀日期 (2013/4/22) 。
189) ฉวีวรรณ ชัยศิริ (Chawewan Chaisiri).โรงเตี๊ยมถ้ำง้อบ(Thom Ngob Inn).
http://kmtchiangmai.com/index.html，閱讀日期 (2013/5/2) 。
190) เทศบาลตำบลเมืองนะอำเภอฝางจังหวัดเชียงใหม่(Municipal Tumbol Mueang na,Fang District, Chiang
Mai). http://www.muangna.com/index.php/en/tbmn001/2013-05-10-08-31-33/10，閱讀日期 (2013/12/2)。
191) มูลนิธิกระจกเงา (ToBeThai.org)
http://www.tobethai.org/drupal/，閱讀日期 (2013/4/12) 。
192) ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร(Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre).
http://www.sac.or.th/main/index.php，閱讀日期 (2013/4/12) 。
193) สิทธิพร ภู่นริส (Sithiporn Phunaris).เด็กแรกเกิดกับการล่องหนทางทะเบียนราษฎร(Newborn Baby with
Registration).http://www.archanwell.org/autopage/admin/form//form1.php?t=1&s_id=320&d_id=319&p=1，閱讀日期 (2013/9/22) 。
194) สุทธิพงษ์ จุลเจริญ (Sutipong Julcharein ).สัญชาติไทย:ขั้นตอนและความโปร่งใส(Thai Nationality: Process And Transparency). http://www.mahadthai.com/admin/news/attach/file2006081811311133.doc，閱讀日期 (2013/12/18) 。
195) สมรภูมิเขาค้อ(Battleground Khaokho)
http://www.sonsue.com/khaokho.php，閱讀日期 (2013/5/2) 。
196) สำนักงานจังหวัดเชียงใหม่(Chiang Mai Province)
http://www.chiangmai.go.th/newweb/main/，閱讀日期 (2013/4/28) 。
197) 沈克勤，2000a，〈使泰二十年— 遙想泰北難胞〉。泰國：世界日報，刊於6/2至
7/10。
198) 張義于，《新中原報》。1999年8月2日。
199) หนังสือพิมพ์เชียงใหม่นิวส์ (Chiang Mai News). 20 ปีไทยยูนานแข่งกีฬาชิงถ้วยสมเด็จพระเทพฯ (20 years,
Thailand Yunnan sport event Princess Sirinthorn's Cup).2013年4月1日。
200) หนังสือพิมพ์สยามใหม่ (Siammai Newspaper). 1982年2月，第13版，第29頁。
五、 其它 (包含會議論文、政府出版品、報紙)
201) 楊聰榮，2004，〈移民與本土化：中國戰後移民在亞太各國的遭遇〉。「重建想像共同體─國家、族群、敘述」國際研討會論文集。第21-42頁。
202) ฝ่ายชาวเขาและชนกลุ่มน้อยส่วนประสานราชการสำนักประสานงานมวลชนกรมการปกครอง(Hill Tribe People and Minority, The Government Coordination, Department of the Interior). สถานภาพชาวเขาปัญหา และการแก้ไขม.ป.ท2541 (Hill Tribe People Status, Problems and Solutions), 1998.
203) พันธุ์ทิพย์ กาญจนะจิตรา สายสุนทร (Pantip Kanchana Saisunthorn). สถานภาพในทางกฎหมายของ ชนกลุ่มน้อยในประเทศไทย (Legal status of minorities in Thailand). รายงานผลการวิจัยหมายเลขหนึ่ง (Research Report number1).สำนักงานกองทุนสนันสนุนการวิจัย (The Thailand Research Fund). 1998.
204) พันธุ์ทิพย์ กาญจนะจิตรา สายสุนทร (Pantip Kanchana Saisunthorn). รายงานผลการวิจัยเรื่องปัญหาการ ยอมรับให้สัญชาติไทยโดยการแปลงสัญชาติแก่คนต่างด้าว (Research Report:Acceptance Problems to Thai Nationality by Naturalization for Aliens).Bangkok:Thammasart University, 2000.
205) พันธุ์ทิพย์ กาญจนะจิตรา สายสุนทร (Pantip Kanchana Saisunthorn). คนชายขอบไร้สัญชาติ:สิทธิพลเมือง และอัตลักษณ์ (Marginalized people stateless: The Civil Rights and Identity).ในการประชุมเชิง ปฏิบัติการเพื่อติดตามความก้าวหน้าในการทำวิทยานิพนธ์ (In the Workshop,To Tracking Progress Thesis ).ห้องประชุมสมาคมศิษย์เก่าจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย(Chulalongkorn University Alumni Association Meeting facilities.).2006 June,20.
206) รายงานการสัมมนาเรื่องชนกลุ่มน้อยในภาคเหนือ (The Seminar Report: Minorities in Northern). Faculty of Social Sciences.Chiang Mai: Chiang Mai University, 1983.
207) วิวัฒน์ ตามี่ (Wiwat Tamee). รายงานเรื่องข้อเสนอแก้ไขปัญหาสถานะบุคคลบนพื้นที่สูง (Report:Recommendations to Solve the Problem of Personal Status),2004.
208) สนั่นขจรกล่ำ (Sanun Kachonkram). นโยบายเกี่ยวกับผู้ลี้ภัย/ผู้พลัดถิ่น (Policy on Refugee/ Diaspora Person). In Seminar on the Status of Thai Immigration Law in the Post –Cold War Period with Respect to Displaced Person.By The Asiean Research Center for Migration, 1996.
209) สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา (Office of the Juridical Council).政府憲報129卷28 ก集第1- 4頁2012年3月21日。
210) สำนักบริหารการทะเบียนส่วนการทะเบียนราษฎร (The Bureau of Registration Administration, Civil Registration)ฝ่ายทะเบียนประวัติชนกลุ่มน้อย (Department of Minority Record),1994.
211) สำนักบริหารการทะเบียนส่วนการทะเบียนราษฎร (The Bureau of Registration Administration, Civil Registration)ฝ่ายทะเบียนประวัติชนกลุ่มน้อย (Department of Minority Record), 1996.
212) สำนักบริหารการทะเบียนส่วนการทะเบียนราษฎร (The Bureau of Registration Administration, Civil Registration)ฝ่ายทะเบียนประวัติชนกลุ่มน้อย (Department of Minority Record). เอกสารประกอบคำชี้แจง การพิจารณาการลงรายการสัญชาติไทยในทะเบียนบ้านให้แก่ชาวไทยภูเขา (Customary Documentary Explanation), 1994.